Zakaz palenia regulowany jest przez ustawę z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Ponadto władze lokalne posiadają możliwości, na mocy art. 5 ust. 4, wprowadzania dodatkowych stref wolnych od dymu tytoniowego na terenie swojej gminy.
Korzystając z aktualnych przepisów prawa, sygnatariusze petycji zaproponowali utworzenie strefy wolnej od dymu tytoniowego, pary z papierosów elektronicznych i substancji uwalnianych za pomocą nowatorskiego wyrobu tytoniowego wzdłuż pasażu przy Dworcu PKP i Galerii Katowickiej oraz ulicy Stawowej w Katowicach.
Zakaz palenia w tym miejscu chroniłby osoby niepalące przed szkodliwym działaniem dymu papierosowego, bowiem negatywny wpływ biernego palenia jest faktem. Jednak Rada Miasta rozpatrzyła petycję negatywnie. W odpowiedzi czytamy:
- Stwierdzić trzeba, że stworzenie nowych stref wymagałoby poniesienia dodatkowych kosztów administracyjnych, związanych z oznakowaniem, kampaniami informacyjnymi oraz egzekwowaniem nowych przepisów. Brak jest również dowodów na to, że wprowadzenie takiej strefy w tym rejonie przyniosłoby wymierne korzyści zdrowotne w kontekście lokalnym - czytamy w uzasadnieniu odrzucenia petycji.
Zakaz palenia na balkonach
W grudniu zrobiło się głośno o petycji, która pojawiła się na stronach Ministerstwa Zdrowia. Dotyczyła ona wprowadzenia zakazu palenia papierosów na balkonach w budynkach wielorodzinnych. Autorzy powołali się na art. 144 Kodeksu Cywilnego, który stanowi, że właściciel nieruchomości powinien powstrzymywać się od działań zakłócających korzystanie z nieruchomości sąsiednich.
Podobne przepisy zakazujące palenia działają już szczeblu lokalny. W listopadzie 2024 roku jedna ze wspólnot mieszkaniowych w gdańskiej dzielnicy Piecki-Migowo zakazała palenia wyrobów tytoniowych na balkonach i w ogródkach przydomowych.
Ostatnie palące pokolenie
Unia Europejska chce zredukować liczbę palaczy do 5 proc., co daje szansę na pierwsze pokolenie wolnego od tytoniu w 2040 roku. W tym celu Parlament Europejski przyjął rezolucję rekomendującą państwom członkowski wprowadzanie stref wolnych od dymu papierosowego w wybranych miejscach publicznych. Chodzi o place zabaw, parki rozrywki, baseny, plaże, ogrody zoologiczne lub przystanki.
W grudniu rzad miał zająć się nowelizacją ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu, jednak projekt wciąż leży w rządowej zamrażarce. Ministerstwo Zdrowia tłumaczy to skomplikowanym charakterem sprawy.
Katowice miały szanse wyznaczyć nowe standardy w walce z negatywnymi skutkami biernego palenia w miejscach publicznych, jednak oddały tę rundę walkowerem. Przyszło nam czekać na dyspozycje z Warszawy.